Kayıt Modelleri

Elektrogram oluşturmak için kullanılan başlıca iki kayıt modu vardır. En sık kullanılan mod olan bipolar kayıt modu yıllardır elektrofizyolojide standart elektrogram tipi olarak kullanılmıştır. Artık unipolar elektrogramın değerini anlayan çok sayıda hekim günlük pratiklerinde bunu kullanmaya başlamıştır. Bu iki modun da birbiriyle nasıl ilişkide olduğunu anlamak önemlidir. Bu sayede her iki kayıt modalitesini de nasıl kullanacağını öğrenen klinisyenler sadece bipoların yeterli olduğunu düşünenlerden çok daha fazla şey başarabilecektir.

Sadece iki elektrot…

Öğrenmeye başlamadan önce iki modu da tanımlamamız gerekmektedir. Tüm elektrogramlar unipolar sinyallere dayanırlar. Bipolar elektrogram aslında iki unipolden gelen sinyaller ile oluşur. Bundan dolayı öncelikle unipolar elektrogramın nasıl oluştuğunu bilmeliyiz.

Tüm elektrogramlar iki elektrot kullanılırlar. Bir pozitif (+) bir diğeri negatif (-). Elektrofizyolojide kullandığımız elektrogramlarda elde edilen bilgiler pozitif elektrotta elde edilen bilgilerden negatif elektrotta elde edilen bilgiler çıkartılarak oluşturulur. Resimde görüldüğü gibi bipolar elektrogram her iki elektrottan bilgi eldesi ile oluşur. Unipolar elektrogram da benzer işlem görür fakat negatif elektrot sıfır potansiyeli oluşturmakla görevlidir. Kısacası negatif polde elektriksel aktivite yoktur. Bundan dolayı unipolar elektrogram tek bir polden görünümü temsil eder.

Tüm bunları biraz daha açmak için bir elektrottan diğer elektrottaki bilginin çıkarılma işlemine bakalım. Yandaki resimde görüldüğü gibi unipolar dalgalar pozitif ve negatif elektrottan alınan bilgilerin süperimpoze edilmesi ile elde ediliyor. Bipolar kısa mesafedeki elektrot aralıklarını ifade ederken günümüz çoğu elektrofizyoloji kataterlerinde 2mm’dir. Unipolde negatif elektrotun sıfır potansiyeli olduğunu hatırlayın. Bu nedenle bu bölgede herhangi bir bilgi bulunmazken unipolarda sadece bilgi pozitif polden elde edilir.

Şimdi ise pozitif elektrottan, negatif elektrottaki bilgilerin çıkartacağız. Tüm elektrotlardaki unipollerde standart sinüs dalgasının elde edildiği bu örnekte, bu işlem sonucunda elde edilen elektrogram hemen altında görüntülenebilir. Unipolar kayıt değişmezken bipolar kayıtta amplitüdün azaldığı ve morfolojinin değiştiği görülebilir. Bu çıkarım sonucu farklı dalga formlarının nasıl göründüğünü gözlemek sayısal değerler içeren bir grafik yardımıyla görece kolaydır. Anahtar nokta unipolar elektrogramın negatif polunde herhangi bir bilgi olmadığı için çıkartma işlemi sonunda değişmeden kalırken, bipolar elektrogramda ise çıkarma sonucu iki elektrot arasındaki elektriksel aktivite farkını yansıtmasıdır.

Bipolar ve unipolar arasındaki farki biraz daha irdeleyeceğiz. Şunu da unutmayınız ki, elektrogram oluşturulurken her bir elektrottaki bilginin eldesi aslında unipolar elektrogramın kendisidir. Yukarıda bahsettiğimiz gibi unipolar elektrogram, pozitif kayıt elektrotundan negatif elektrottaki sıfır potansiyel kaydının çıkartılması ile elde edilir. O halde tüm bu dokümantasyon işlemi sırasında unipolar kayıtta sıfır potansiyeli olarak kullandığımız elektrotlar nerede ?

Sıfır Potansiyel Referansı

Sıfır potansiyeli bir çift yöntem ile elde edilebilir. Bunlardan en yaygın olarak kullanılan metod Wilson’un santral terminali (WCT). WCT’nin arkasında yatan fikir sıfır potansiyeli eldesi için üç primer lead olan I, II, ve III’un  ortalamasını almak oldu. Bu yaklaşım Goldberger’in 1942’de ortaya koyduğu augmente ekstremite leadleri olan aVR, aVL ve aVF’e benzerlik göstermektedir. Goldberger negatif pol olarak kullanma amacıyla ortalama potansiyel eldesi için sadece üç alternatif leadin ikisini kullanır. Bunların hiçbirisi aslında deri direncinden kaynaklanan küçük sinyal potansiyellerinin oluşması gibi gerçek bir sıfır potansiyeli oluşturmazlar.

Referans Noktası

Referans noktası aynı zamanda sıfır potansiyel oluşturmak amacıyla da kullanılabilir. Bu işlem bir elektrottan alınan input dalganın tersine çevrilmesi ile gerçekleşir. Input ve output dalga formu kombine edilerek sıfır potansiyeli elde edilir. Sıfır potansiyeli oluşturmak için kullanılan teknik hangisi olursa olsun bu yeti kardiyak elektrofizyolojinin bir özelliğidir. Unipolar ve bipolar elektrogram oluşturabilme becerisi ise temelde sıfır potansiyeli oluşturulması üzerine kuruludur.